Download: Fast, Fun, Awesome

Sunday, February 13, 2011

Διήμερο σεμινάριο Ubuntu/LTSP στο εργαστήριο πληροφορικής του 9ου Γυμνασίου Περιστερίου










Την περασμένη εβδομάδα είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα πολύ ενδιαφέρον σεμινάριο σχετικά με την εγκατάσταση δικτύου Ubuntu/LTSP στο εργαστήριο πληροφορικής του γυμνασίου μας, το οποίο βέβαια απευθυνόταν κυρίως σε καθηγητές πληροφορικής.

Στη σχολική βιβλιοθήκη του 9ου/19ου Γυμνασίου Περιστερίου λειτουργεί ήδη επί διετία μικρό δίκτυο τεσσάρων τερματικών Ubuntu/LTSP με thin clients, δηλάδή παμπάλαια μηχανήματα 10 ετών με μνήμη μόλις 64 ΜΒ, τα οποία συνδεδεμένα με ένα σχετικά καινούριο εξυπηρετητή με μνήμη 2GB, κάνουν τη δουλειά τους περίφημα καλύπτοντας όλες τις ανάγκες των χρηστών μας: χρήση διαδικτύου, σουίτα γραφείου, εκπαιδευτικές εφαρμογές, εκτυπώσεις εργασιών κτλ.
Και όλα αυτά με εντελώς δωρεάν λογισμικό και πραγματικά απρόσκοπτη λειτουργία, χωρίς την ανάγκη οποιουδήποτε προγράμματος antivirus. Με λίγα λόγια, με το Λίνουξ έχουμε ένα σταθερό, ασφαλές,  πλήρως εξελληνισμένο σύστημα, με δωρεάν τεκμηρίωση (εγχειρίδια) στα ελληνικά και υποστήριξη από την ελληνική κοινότητα του ελεύθερου λογισμικού/λογισμικού ανοικτού κώδικα.

Παρακάτω παραθέτω τις λεπτομερείς σημειώσεις που κρατούσα και αποθήκευα σε διαμοιρασμένο έγγραφο Google Doc, το οποίο έλεγξε και συμπλήρωσε ο ίδιος ο εισηγητής, και συνάδελφος στο σχολείο,  Α. Παπακλεοβούλου, στον οποίο και χρωστώ πολλές ευχαριστίες για τη βοήθειά του σε ένα σωρό τεχνικά θέματα της σχολικής βιβλιοθήκης.

Το σεμινάριο ήταν πρωτοβουλία του συμβούλου πληροφορικής Γ’  Αθήνας & Δυτ. Αττικής  Δρ. Ευάγγελου Κανίδη.
Η εισήγηση έγινε από τον Ανδρέα Παπακλεοβούλου [Καθηγητή Πληροφορικής ΠΕ 19]

Για το σεμινάριο χρησιμοποιήθηκε το LTSP εργαστήριο (με Ubuntu LTSP Server, LTSP = Linux Terminal Server Project), του 9ου Γυμνασίου Περιστερίου. Οι Η/Υ του εργαστηρίου (intel core 2 duo, 2GByte Ram) χρησιμοποιούνται σαν fat clients (εκκινούνται μέσω δικτύου, χρησιμοποιούν λειτουργικό σύστημα που βρίσκεται στον εξυπηρετητή Server και το προσπελάζουν μέσω δικτύου, εκτελούν όμως τα προγράμματα χρησιμοποιώντας τους δικούς τους τοπικούς, υπολογιστικούς πόρους. Ο σκληρός τους δίσκος είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί και αυτός π.χ. αν θέλουμε να αποθηκεύσουμε μεγάλα αρχεία)

1η Μέρα
Τρίτη     8 Φεβρουαρίου 2011       3:30 - 7:30 μ.μ.
α) Εισαγωγή στο ελεύθερο λογισμικό με παρουσίαση των εννοιών ΕΛ/ΛΑΚ, GNU/Linux, Διανομή, Ubuntu, LTSP, thin clients, fat clients

β) Χρήση εφαρμογής εικονικοποίησης (virtualization) ανοικτού λογισμικού VirtualBox - OSE (OSE = Open Source Edition) για πραγματική εμπειρία εγκατάστασης και ρύθμισης ενός Linux συστήματος. Τα αρχεία - εικονικοί δίσκοι, εικονικές μηχανές και cd isos - που απαιτoύνται για την εικονικοποίηση έχουν αντιγραφεί στους τοπικούς δίσκους των Fat clients για να μην υπάρχει πρόβλημα bandwith στο δίκτυο. (Επειδή οι Fat clients προσπελάζουν τα δεδομένα από το δίκτυο, θα δημιουργούνταν καθυστερήσεις, αφού στη συνέχεια θα έπρεπε να εγκατασταθούν 10 διαφορετικές εικονικές μηχανές μέσω δικτύου + το φόρτο δεδομένων που ούτως ή άλλως υπάρχει για τη λειτουργία των Fat clients + το φόρτο δεδομένων που θα δημιουργείτο μετά, αφού το κάθε εικονικό μηχάνημα θα είχε τον εικονικό του δίσκο στο Server!!!). Για το λόγο αυτό από τις ρυθμίσεις του VirtualBox, επιλέξαμε να αποθηκεύονται οι εικονικοί δίσκοι και οι εικονικές μηχανές στον τοπικό σκληρό δίσκο του κάθε Fat client, και όχι στο προφίλ του χρήστη που βρίσκεται στον εξυπηρετητή Server (προεπιλογή.)

γ) Eγκατάσταση του λειτουργικού Ubuntu 10.04 σε μια εικονική μηχανή του VirtualBox με χρήση του live cd (Desktop Edition - μπορούμε να το κατεβάσουμε από το www.ubuntu.com.) Επιλέχθηκε η εικονική μηχανή να έχει 512 μνήμη και 20 GByte σκληρό δίσκο και προσαρτήθηκε το cd iso του Ubuntu 10.04 Desktop i386 στη συσκευή οπτικών δίσκων της  .
Κατά την εγκατάσταση επιλέχθηκε η ελληνική γλώσσα και πραγματοποιήθηκε χειροκίνητη κατάτμηση δίσκου, μέσω του διαχειριστή κατατμήσεων του προγράμματος εγκατάστασης:
sda1 root  9GB - σημείο επαφής: /, τύπος: ext4
sda2 home  9GB - σημείο επαφής: /home , τύπος: ext4
sda3 χώρος για swap memory 3GB - τύπος: εικονική μνήμη
(Στο sda2 home αποθηκεύονται όλα τα προσωπικά αρχεία, ρυθμίσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σελιδοδείκτες φυλλομετρητής κτλ., του κάθε χρήστη που έχει λογαριασμό στο σύστημα.)

Αναλυτικές οδηγίες για την αρχική εγκατάσταση του Ubuntu 10.04, την περαιτέρω ρύθμιση του συστήματος και τη μετατροπή του σε LTSP server για χρήση στα σχολικά εργαστήρια πληροφορικής (και όχι μόνο), παρέχονται στον αντίστοιχο οδηγό της τεχνικής στήριξης ΣΕΠΕΗΥ (= Σχολικά Εργαστήρια Πληροφορικής και Εφαρμογών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών). Μπορείτε να το κατεβάσετε από τον ακόλουθο σύνδεσμο: http://ts.sch.gr/docs/odigies-egkatastasis-diaxirisis/doc_download/328---ubuntu-1004-lts-ltsp-------
Οδηγός, αν και όχι τόσο ενημερωμένος, υπάρχει και εδώ: http://wiki.ubuntu-gr.org/sch-scripts

2η Μέρα
Πέμπτη    10 Φεβρουαρίου 2011    3:30 - 7:30 μ.μ.
Εκκίνηση του Ubuntu στην εικονική μηχανή και χρήση πληροφοριών από το http://wiki.ubuntu-gr.org/sch-scripts και συγκεκριμένα την ενότητα για την εγκατάσταση των sch-scripts. Τα sch-scripts είναι μια εφαρμογή φτιαγμένη από Έλληνες εκπαιδευτικούς με την οποία μπορούμε να δώσουμε σε ένα Ubuntu σύστημα την επιπλέον λειτουργικότητα που χρειάζεται έτσι ώστε να μετατραπεί σε LTSP Server. Με τα sch-scripts η διαδικασία αυτοματοποιείται πλήρως με την χρήση wizards.

α) Εγκατάσταση LTSP στον εικονικό εξυπηρετητή  (το σύστημα Ubuntu 10.04 που είχε δημιουργηθεί) χρησιμοποιώντας τα σκριπτάκια και τις εντολές από το wiki.
  • Μεταφόρτωση sch-sripts και επίδειξη για το πώς χρησιμοποιούνται για να αρχικοποιηθεί η λειτουργία του LTSP εργαστηρίου.
  • Διακοπή της διαδικασίας και μετάβαση σε άλλες έτοιμες εικονικές μηχανές που είχαν προετοιμαστεί από τον εισηγητή, για την αποφυγή της καθυστέρησης μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.


β) Δημιουργία μιας νέας εικονικής μηχανής για να διαδραματίσει το ρόλο του LTSP client
  • 384 MByte Ram, 0,4MByte (πρακτικά χωρίς) σκληρό
  • προσάρτηση του gpxe.iso στη συσκευή οπτικών δίσκων για εκκίνησή του - Πληροφορίες για την ανάγκη του gpxe.iso στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://users.sch.gr/alkisg/tosteki/index.php?topic=1451.0
  • Εκκίνηση του εικονικού LTSP client


γ) Διαδικασίες εγκατάστασης εφαρμογών στον εικονικό LTSP Server (μέσω synaptic package manager, ή το τερματικό για να δοθούν εντολές linux) και διαπίστωση άμεσης διαθεσιμότητάς των εφαρμογών στους thin clients.

δ) Διαδικασίες διαθεσιμότητας νέων εφαρμογών στους Fat clients. Πρέπει μέσα από τα sch-scripts να γίνει άνοιγμα κονσόλας στον εικονικό δίσκο των Fat, να γίνει εγκατάσταση των νέων εφαρμογών (apt-get install όνομα_εφαρμογής), να τερματιστεί η κονσόλα (exit), και να γίνει συμπίεση του εικονικού δίσκου.

στ) Διαδικασίες, λειτουργίες, αρχεία ρυθμίσεων, εισαγωγή χρηστών και άλλες αυτοματοποιήσεις που προσφέρουν τα sch-scripts για τη διαχείριση και έλεγχο του LTSP εργαστηρίου. (μαζική εισαγωγή χρηστών, παρακολούθηση μαθητή, απομακρυσμένος έλεγχος LTSP client, ρυθμίσεις ανά LTSP client, ορισμός του αν το εργαστήριο θα εκκινεί thin, fat ή και τα  δύο είδη LTSP clients κτλ.)

ε) Τεχνική υποστήριξη από το Στέκι των Πληροφορικών: http://users.sch.gr/alkisg/tosteki/index.php?board=67.0


Χρήσιμοι σύνδεσμοι

No comments: